Monteriggioni, een opmerkelijk kasteeldorp van Toscane

Monteriggioni is een Toscaans dorp gelegen op een heuvel in de provincie Siena. Het is een van de bekendste versterkte dorpen van de streek dat volledig intact is gebleven. Gelegen aan de Via Francigena vormde het lange tijd een belangrijk knooppunt. Het uiterlijk van Monteriggioni verrast iedere bezoeker, zelfs Dante Alighieri beschreef het dorp dat gekroond is met torens. Er zijn zelfs legendes die vertellen over geheime tunnels en ondergrondse gangen die het kasteel met de nabijgelegen vestingwerken verbond, zelfs een die naar Siena zou leiden. Waar of niet waar…, ondanks zijn kleine omvang, de indrukken die we hebben opgedaan en de herinneringen zullen ons altijd bijblijven.

Militaire architectuur

Van verre is Monteriggioni al te zien en lijkt het bijna op een luchtspiegeling midden in het Toscaanse landschap. De muren met 14 torens, nog steeds intact, omarmen de citadel net als in de middeleeuwen om de lokale bevolking te beschermen tegen aanvallen. Ze hebben een omtrek van 570 meter en gebouwd tussen 1212 en 1219. Het dorp is een van de best bewaarde voorbeelden van middeleeuwse militaire architectuur. Gelegen aan de Via Francigena, een belangrijke weg die Noord, maar ook Centraal-Europa met Rome verbindt. Lange tijd vormde het een belangrijke buitenpost om het Sienese grondgebied te verdedigen tegen aanvallen van de Florentijnen. Ondanks de vele veldslagen is Monteriggioni slechts één keer veroverd.

Historisch centrum van Monteriggioni 

Monteriggioni werd geboren als vestingdorp omringd door wijngaarden en olijfbomen. De naam van het dorp is afgeleid van het Latijnse Montis Regis en het dorp ziet er nog steeds zo uit als eeuwen geleden. Aangezien het als een verdedigingsfort werd gebouwd zijn er slechts twee toegangspoorten. Eén met uitzicht op Siena en de andere richting Florence. Op het centrale plein, Piazza Roma, staat de zeer elegante Romaans-gotische kerk van Santa Maria Assunta. De bijbehorende klokkentoren dateert uit de 18^e eeuw. Verder zie je andere gebouwen die ooit als militair onderkomen werden gebruikt. In de paar straatjes zijn enkele ambachtelijke winkels en wat restaurants gevestigd.

Wanneer je de dorpskern binnenwandelt, laat je even de 21^e eeuw achter je en heb je het gevoel dat je teruggaat in de tijd, toen ridders langs de muren waakten. Een eindeloos landschap dat lijkt samen te smelten met een strakblauwe hemel ontvouwt zich voor ons als we een wandeling maken over de muren en langs de torens die als uitkijkposten fungeerden. Cipressen lijken de lucht aan te willen raken en zonnebloemvelden geven kleur aan de omgeving. Het is het geluid van tjilpende krekels dat je realiseert dat het panorama echt is, anders zou je denken dat je naar een renaissance schilderij zit te kijken.

Festivals

De middeleeuwse geest is nooit verdwenen. Het ‘openluchtmuseum’ vormt het decor tijdens ‘Monteriggioni di torri si corona’, een middeleeuws feest dat jaarlijks in juli wordt gehouden. Gekostumeerde personages, muzikanten, kraampjes en oude ambachten vullen het dorp, terwijl Toscaanse geuren van overheerlijke gerechten zich verspreiden in de lucht. Tijdens de herfst knetteren kastanjes op het vuur en komt het dorp tot leven in de eerste week van oktober met muziek en eetkraampjes. Het jaar wordt afgesloten met kerstmarkten en op kerstavond vindt er een fakkeltocht plaats, waarbij men afdaalt langs de heuvel en over de Via Francigena naar Badia Isola loopt om daar gezamenlijk de mis bij te wonen. Zelfs de muren worden met oliefakkels verlicht en geven een magische sfeer.

Omgeving van Monteriggioni 

Een uitstapje naar de historische stad Siena is snel gemaakt. Wie een indrukwekkende autotocht wil maken, raden we de Crete Senesi aan, een heuvelachtige streek met wijngaarden en lange cipressenlanen. De karakteristieke kleigrond geeft het landschap een totaal ander uiterlijk dan bijvoorbeeld het lieflijke Chianti. Een ander prachtig gebied is Val d’Orcia dat op de UNESCO-Werelderfgoedlijst staat met zijn vele mooie hoekjes en pittoreske dorpen zoals bijvoorbeeld Bagno Vignoni, Pienza, Montalcino en Montepulciano.

Monteriggioni is doordrenkt met een lange geschiedenis. De middeleeuwse huizen en gebouwen, maar ook de tijdloze en rustige sfeer maken de kleine citadel tot een onvergetelijke herinnering.