Via de uitgever van de reisboekenreeks Time to Momo kwamen wij in contact met Iris. Ze woont sinds 2005 samen met Peppe in Pozzuoli, een plaats in de Baai van Napels, en schreef voor de reisboekenreeks de beste tips over haar Napels in Time to Momo Napels (voorheen 100% Napels). Toen wij deze fascinerende stad bezochten hebben we meteen contact gezocht met Iris om Napels door haar ogen te bewonderen. Een afspraak was snel gemaakt en twee onvergetelijke dagen staan nog steeds in ons geheugen gegrift. Ontdek Napels onder de grond.
Wie Napels wil ontdekken, struint niet alleen door de chaotische straten, maar gaat ook ondergronds. Aan de hand van Iris gaan we 5 mogelijkheden ontdekken om de wondere wereld onder Napels te bezoeken.
In Napels heb je natuurlijk de onderwereld, bekend over de hele wereld. Maar veel interessanter in Napels is de échte wereld onder de grond. Bij een stedentrip aan Napels hoort gewoon een bezoek aan deze verborgen wereld. Onder de grond van Napels is er namelijk veel te ontdekken. Een bezoek aan Napels onder de grond vertelt je over de geschiedenis en oorsprong van de stad en laat je op sommige plekken binnen gluren bij het Napels dat tot bijna 3000 jaar terug in de tijd gaat.
Een stukje geschiedenis
De Grieken die de stad Napels stichten in 600 en 400 voor Christus maakten slim gebruik van het vulkanische gesteente dat in dit gebied te vinden is. Deze gele poreuze tufsteen werd uitgehakt uit rotswanden of er werden grote trapeziumvormige ondergrondse grotten uitgehakt. Het tufsteen die ze hier uithakten werd gebruikt om de stad Neapolis mee op te bouwen. Ook de verdedigingsmuur rond Neapolis werd door grote tufstenen blokken opgebouwd, waarvan een gedeelte is terug te zien op Piazza Bellini.
De grote ruimtes onder de grond vulden zich met water wat de Romeinen vervolgens ook weer gebruikten in hun 200 km lange aquaduct die de stad van drinkwater voorzag. Deze waterreservoirs en cisternen hebben het Napolitaanse volk tot 1885 van water voorzien, totdat het gebruik ervan verboden werd na een zoveelste cholera-epidemie. De Romeinen maakten ook gebruik van het Griekse stratenplan en bouwden daar gewoon bovenop en door de Griekse bebouwing heen. Het historisch centrum van het Napels van nu volgt nog steeds het oorspronkelijke Griekse stratenplan.
5 x Napels onder de grond
Net zoals eigenlijk alles in Napels is ook de ondergrondse wereld een beetje chaotisch en voor bezoekers is het vaak onduidelijk waar je heen moet. Hieronder wordt 5 x Napels onder de grond beschreven. Alle vijf net even anders en op een andere locatie. Kies dus wat het beste bij je past. Of je nou op reis bent met een vriendengroep of met familie en kinderen, er zit voor iedereen wel iets geschikts bij.
1: Napoli Sotterranea
Napoli Sotterranea is het officiële en meest bekende deel van Napels onder de grond. Deze plek is ingericht op het ontvangen van grote hoeveelheden toeristen. Op drukke dagen sta je hier soms in een lange rij te wachten om naar binnen te gaan. Je gaat met een gids en in groepen van minimaal 10 personen. Het bezoek duurt een uur en is heel compleet.
Wat zie en doe je?
Je gaat ongeveer 40 meter omlaag onder de grond, dwars door het vulkanische gesteenten heen. Je komt in een kilometerslang gangenstelsel, uitgekerfde grotten en waterreservoirs terecht. Je leert over en ziet hoe de Grieken het tufsteen uithakten en leert over het Romeinse aquaduct. Je volgt een nauwe gang om uit te komen bij een nog steeds bestaand waterreservoir. Je komt door middeleeuwse tunnels, tunnels uit de Bourbon-periode en zelfs de moderne tijd.
In de Tweede Wereldoorlog zijn deze ruimtes onder de grond gebruikt als schuilkelders. Veel waterputten die niet meer in gebruik waren zijn volgestort met puin van de zwaar gebombardeerde stad. Er is aan het einde van de route een klein museum gewijd aan de Tweede Wereldoorlog. Bijzonder is ook het botanische project, de ruimte onder de kerk en het klooster van San Gregorio Armeno met vruchtbare wijnen. Na even weer boven de grond te zijn geweest bezoek je in een zijstraat nog het Amfitheater van keizer Nero, te vinden onder het bed in een ‘Basso’, een kleine Napolitaanse woning.
Waar: Piazza San Gaetano 68, Napels
Entree: € 10.00
Openingstijden: Het is elke dag het gehele jaar geopend. De rondleidingen in het Engels beginnen om 10.00, 12.00, 16.00 en 18.00 uur. Voor groepen kan een speciale afspraak gemaakt worden. In het weekeinde en op feestdagen moeten groepen tijdens de openingstijden gewoon op hun beurt wachten en anders kunnen ze alleen voor 9.30 of na 18.30 terecht als groep. Voor groepen kan Iris een bezoek met een Nederlandstalige gids regelen.
Geschikt voor kinderen, kinderwagens kunnen niet mee. Niet geschikt voor mindervaliden of mensen in een rolstoel.
Website: www.napolisotterranea.org
2: Neapolis sotterrata
Neapolis Sotterrata ligt aan hetzelfde plein als Napoli Sotterranea. De naam zegt het al, het gaat bij dit bezoek om het Griekse en Romeinse Neapolis (de nieuwe (Nea) stad (polis) onder de grond). Er zijn namelijk veel aardverschuivingen, aardbevingen en modderstromen geweest die de antieke stad bedolven hebben en daardoor goed bewaard is gebleven.
Wat zie en doe je?
Bij een bezoek aan Neapolis Sotterrata kom je binnen via het eerste Franciscanerklooster van de stad. Er is een historische bibliotheek, een museum met personages uit de presepe Napolitano uit 1700 en natuurlijk een ondergronds gedeelte waar je goed kunt zien hoe het Griekse Neapolis overgaat in de Romeinse stad. Van de Romeinen zie je een overdekte markt met een bogengalerij. Eigenlijk bijna hetzelfde als je boven de grond in Via Tribunali tegenkomt. In de gotische kerk van San Lorenzo stond eerder een vroegchristelijke Romeinse kerk, gebouwd in de 6e eeuw na Christus. De kerk die er nu staat stamt uit de tijd van koning Karel II van Anjou in de 13e eeuw.
Je ziet verschillende lagen van de stad, muren, straten, bogen, zelfs ovens en wasbakken van een Romeinse wasserette. Daarnaast is het bezoek aan het klooster, de kunst, de fresco’s en de geschiedenis die je er voelt een aanrader.
Waar: Piazzetta San Gregorio Armeno, Piazza San Gaetano, 316
Entree: € 9,00 pp met gids betaal je €1,50 extra
Openingstijden: Dagelijks van 9.30 – 17.30
Geschikt voor kinderen en minder validen. Je kunt het zelfstandig bezoeken zonder gids.
Website: www.laneapolissotterrata.it
Neapolis Sotterrata
3: Galleria Borbonica
De Galleria Borbonica ligt in het deel van Napels aan de kant van de zee en loopt vanaf Piazza Plebiscito tot vlakbij de boulevard. Je kunt aan beiden ingangen een tour beginnen.
Wat zie en doe je?
Ferdinand II van Bourbon gaf in 1853 opdracht om een ontsnappingstunnel te maken van het koninklijk paleis naar Piazza Vittoria. Door de politieke situatie en doordat Architect Enrico Alvino op problemen stuitte tijdens de aanleg, zijn ze uiteindelijk gestopt met de aanleg van de tunnel. Ze kwamen daarbij ook nog twee grote Griekse grotten tegen, waar de Grieken tufsteen hebben uitgehakt om de stad mee op te bouwen.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog hebben zo’n 10.000 Napolitanen in deze ruimtes en tunnels geschuild tegen de bombardementen. Hier zijn nog veel sporen van terug te vinden. In de jaren ‘50 werd het een illegale auto dump, waardoor en nu nog een selectie van oldtimers te zien is.
Ook zijn er verschillende waterreservoirs uit de 17e eeuw en er is zelfs een ondergrondse rivier waar je op kunt varen met een vlot. Er zijn verschillende tours van standaard (ook geschikt voor kinderen) tot avontuurlijk. Ze zijn niet allemaal voor iedereen toegankelijk. Als je claustrofobisch bent zijn avontuurlijke varianten, zoals de speleologische, niet aan te raden.
Waar: Vico del Grottone 4, Via D. Morelli 64
Openingstijden vrijdag-zondag 10.00 – 17.00 tours beginnen om 10.00, 12.00 15.00 en 17.00
Prijs: Afhangelijk van welke tour je kiest.
De standaardtour is voor 60% toegankelijk voor mensen in een rolstoel bij entree in Via Morelli en is geschikt voor kinderen.
Website: www.galleriaborbonica.com
4: La Napoli Sotterranea- LAES
Een kindvriendelijke tour onder de grond met als startpunt piazza Trieste e Trento.
Wat zie en doe je?
Bij dit bezoek ga je met gepassioneerde speleologen een vierkant naar beneden wentelende trap af, tot ongeveer 40 meter onder de grond. Je bent hier onder de Quartieri Spagnoli en ook hier zijn ruimtes uitgehakt om met het tufsteen de stad op te bouwen. Later werden deze ruimtes gebruikt als waterreservoirs met diepe putten bereikbaar vanuit de woningen. In de Tweede Wereldoorlog werden deze ondergrondse ruimtes gebruikt door zo’n 4000 mensen om te schuilen tegen de vele bombardementen. Hier zijn nog muurtekeningen van terug te vinden en zelfs toiletten en de verlichting.
Waar: Vico S. Anna di Palazzo 52 de tour start vanaf Piazza Trieste e Trento buiten voor de bar Gambrinus.
Openingstijden: Tours van maandag tot en met vrijdag 10.00, 12.00, 16.30 waarvan op donderdag extra om 21.00 en op zaterdag 10.00, 12.00, 16.30 en 18.00 en op zondag 10.00, 11.00, 12.00, 16.30 en 18.00
Entree: €10.00
Geschikt voor kinderen en honden zijn ook welkom. Mensen die claustrofobisch zijn kunnen een alternatieve route volgen. Niet geschikt voor bezoekers die slecht ter been zijn. Het is niet rolstoel toegankelijk.
Website: www.lanapolisotterranea.it
5: Griekse graftombes en twee Romeinse aquaducten
Nummer vijf is eigenlijk Iris haar favoriet, zij brengt dan ook regelmatig mensen naar deze plek waar bijna geen buitenlandse bezoekers komen. Iris zegt expres niet toeristen, omdat toeristen naar Napoli Sotterranea gaan. Hier komen de mensen die iets willen zien en meemaken buiten de normale toeristenstroom om.
Wat zie en doe je?
Bij dit bezoek begeven we ons naar een wijk buiten de stadsmuren van het Griekse Neapolis, de Rione Sanità. Onder de gebouwen die uit de 16e eeuw stammen, heeft men een adembenemende ontdekking gedaan. Namelijk Griekse graftombes van rijke Griekse aristocraten in verschillende lagen en op verschillende niveaus uitgegraven in de tufstenen heuvels. De tombes stammen uit de 4e eeuw voor Christus en zijn maar gedeeltelijk bewaard gebleven.
Samen met de gids Carlo, een archeoloog, ga je mee met zijn ontdekkingen. Het zijn steeds kleine speldenprikjes van geschiedenis, steeds weer onder een ander gebouw in de wijk. Meerdere grafkamers, bijna onzichtbare fresco’s, tombes, een archeologische puzzel en bijna geheel vernielde beelden die dankzij Carlo hun schoonheid en genialiteit verklappen. Adembenemend zijn ook de twee aquaducten die als fundering voor de huizen worden gebruikt en nog maar een paar jaar geleden zijn ontdekt.
Het is een bezoek voor geschiedenisliefhebbers die letterlijk en figuurlijk de diepte in willen gaan en samen met Carlo kleine verborgen schatten willen ontdekken. Een bezoek aan deze plek helpt ook om de stichting de mogelijkheid te geven door te gaan met hun werkzaamheden om deze schatten te ontdekken, te bewaren en te delen.
Meer info via localinnaples: Mysterieus Napels
Waar: Porta San Gennaro
Wanneer: Alleen per reservering via www.localinnaples.com
Prijs: Op aanvraag ivm de exclusiviteit van het bezoek.
Niet geschikt voor kleine kinderen en je moet redelijk goed ter been zijn. Het is niet rolstoelvriendelijk.
Dit artikel kwam tot stand in samenwerking met Iris van www.localinnaples.com
Booking.com
Geweldig verslag en mooie foto’s! Jammer dat we dit niet wisten toen wij er op vakantie waren. Maar er over lezen is ook fijn. En reizen zit er helaas niet meer voor mij in! Maar zo via jullie kom ik er ook! 👍👍🤗
Pingback: Tips voor als het regent in Napels - Local in Naples
Pingback: Ondergronds Napels. Een mysterieuze wereld. - Local in Naples
Pingback: 5 Top Tips Napels van een Nederlandse Local - Local in Naples