Monte San Bartolo, het dak van de wereld

Het natuurpark Monte San Bartolo strekt zich uit langs de Adriatische kust in het uiterste noorden van de regio Le Marche, in de provincie Pesaro e Urbino. Deze bijzondere plek wordt onder de lokale bevolking zelfs het ‘dak van de wereld’ genoemd, omdat vanaf een hoog plateau een gigantisch uitzicht over zee tot aan de Apennijnen is te bewonderen. Wie de kustweg volgt vanuit het noorden is dit het eerste voorgebergte dat je tegenkomt en dat tot een van de vier natuurreservaten van de Marche behoort.

Strada Panoramica di San Bartolo

We volgen de 20 kilometer lange historische Strada Panoramica di San Bartolo die middeleeuwse dorpen en kastelen verbindt. De weg slingert over glooiende heuvels en gaat door groene valleien. Van Gabicce Mare rijden we in de richting naar Pesaro. Fantastische vergezichten gaan aan ons voorbij met groentinten van de weelderige natuur en blauwtinten van de Adriatische Zee. We passeren olijf- en wijngaarden, rijden door eikenbossen en langs fruitbomen. Het is een groene long waar de mens de natuur al eeuwenlang respecteert om zijn vruchtbare grond en natuurschoon. Enkele boerderijen zijn nog steeds in gebruik, andere zijn omgevormd tot vakantieboerderijen.

De geschiedenis in het natuurpark Monte San Bartolo heeft zijn sporen achtergelaten. Van vondsten uit de Neolithische periode tot laat-Romeinse villa’s tot de verloren stad Valbruna, waarvan de legende nog steeds voortduurt. Een bijzondere plek is die van Vallugola, een oude Griekse haven die verdwenen is. Er zijn middeleeuwse kastelen en heiligdommen, maar ook adellijke villa’s met sierlijke tuinen die uit de 15^e en 16^e eeuw dateren wanneer je steeds dichter bij Pesaro komt. Bijzonder is de 18^e -eeuwse Villa Caprile met een Italiaanse tuin en waterpartijen uit de Renaissance. Villa Imperiale uit de 15^e -eeuw is majestueus en verfijnd.

Casteldimezzo

Ooit werd Casteldimezzo, Castrum Medii genoemd, vanwege de ligging tussen het kasteel van Gabicce en dat van Fiorenzuola. Gelegen op een natuurlijk balkon op 200 meter hoogte met uitzicht op zee bestaat het gehucht slechts uit een paar huizen, een kerk en een restaurant. In een ver verleden werd het veelvuldig gebruikt als residentie van de aartsbisschoppen van Ravenna. Van een kasteel zijn alleen nog sporen van de muren terug te zien, terwijl het fort volledig verloren is gegaan. De kerk bewaart een kruisbeeld dat dateert uit het einde van de 15^e eeuw, gevonden in een kist van een gezonken boot.

Wanneer de zee op bepaalde zomerdagen bijzonder helder is, kun je grote donkere vlekken zien waarvan gezegd wordt dat het Valbruna is, een oude stad. Volgens een legende werd het 2500 jaar geleden gesticht door Griekse kolonisten en later ingenomen door de Romeinen. Een tsunami veroorzaakte dat de kust een paar honderd meter is gezonken en zo ook de vernietiging van Valbruna. Duikers vertellen al eeuwenlang over muren, overblijfselen van huizen, amforen, marmeren en bronzen beelden. Waar of niet waar…? Het blijft een fascinerend verhaal wanneer je naar beneden kijkt van grote hoogte.

Fiorenzuola di Focaro

De natuurlijke strategische ‘balkons’ in de heuvels en op hoge kliffen met uitzicht op zee hebben ervoor gezorgd dat deze smalle kuststrook altijd bewoond is gebleven. De huidige heuveldorpen werden vaak gemarkeerd met wachttorens ter verdediging tegen de Saracenen. Het dorp Fiorenzuola di Focaro dankt zijn naam aan de vuren die werden aangestoken op de hoge kliffen om boten langs de kust te begeleiden. Gelegen op een rotsachtige uitloper maakt het castello deel uit van vier kastelen, die van Casteldimezzo, Gradara en Granarola, om onder andere tussen de 10^e en 13^e eeuw de grens tussen Ravenna en Pesaro te bewaken.

Een marmeren plaat boven de toegangspoort van het dorp herinnert aan de verzen die Dante opdraagt aan Fiorenzuola opgeschreven in zijn Inferno. Een pad rechts van de poort begeleidt bezoekers naar het beneden gelegen kleine kiezelstrand dat bij warm weer veel bezoekers trekt. Tip: neem zelf water en eten mee, want er is geen horeca. Aan de rand van het dorp zijn enkele restaurants met heerlijk lokaal eten.

Het natuurpark Monte San Bartolo is een groen en zonnig paradijs ingeklemd tussen de eindeloze rijen lido’s van de Adriatische kust. Het is het domein van nieuwsgierige fietsers, wandelaars en historici opzoek naar natuurlijke, culturele en culinaire ontdekkingen.