Wie Toscane zegt, denkt vaak aan glooiende heuvels, cipressen en renaissancesteden. Maar in het zuidelijke deel van de regio, in de Maremma, ligt een plaats die zich nauwelijks laat vergelijken met Florence of Siena. Pitigliano, spectaculair gelegen boven op een tufstenen klif, wordt ook wel La Città del Tufo genoemd. Het stadje combineert een rijk Etruskisch verleden met middeleeuwse architectuur, een bijzondere Joodse erfenis en een omgeving die uitnodigt tot wandelen en ontdekken.
Wat te doen en zien in Pitigliano
Een bezoek aan Pitigliano begint meestal met de aanblik van de stad zelf. Vanaf de weg die vanuit Manciano omhoog slingert, ontvouwt zich een panorama dat tot de mooiste van Toscane behoort: huizen die letterlijk uit de rots lijken te groeien, met daarachter het silhouet van de kathedraal en het elegante aquaduct uit de 16e eeuw.
Het centrum van Pitigliano is compact en volledig voetgangersgebied. De smalle straatjes leiden vanzelf naar de Piazza della Repubblica en de Duomo dei Santi Pietro e Paolo, waarvan de barokke gevel contrasteert met het middeleeuwse stratenplan. Een andere blikvanger is het Palazzo Orsini, ooit residentie van de machtige familie Orsini en tegenwoordig een museum met religieuze kunst en archeologische vondsten.
De geschiedenis van Pitigliano en de Etruskische wortels
De geschiedenis van Pitigliano reikt tot ver voor de Romeinse tijd. De stad is gebouwd op een tufsteenrots, een zachte vulkanische steensoort die zich uitstekend laat bewerken. Al in de 8e eeuw v.Chr. hakten de Etrusken gangen en paden uit de rotsen. Deze zogenaamde Vie Cave vormden een netwerk van holle wegen die steden en necropolissen met elkaar verbonden.
Tot op de dag van vandaag zijn de Vie Cave te bewandelen. Sommige paden zijn wel twintig meter diep en roepen met hun hoge, met mos begroeide wanden een haast mystieke sfeer op. Populaire routes verbinden Pitigliano met de nabijgelegen dorpen Sovana en Sorano, waardoor de tufsteensteden als een driehoek met elkaar verbonden blijven.
Pitigliano als ‘Klein Jeruzalem’
Een van de meest bijzondere aspecten van Pitigliano is de bijnaam ‘Klein Jeruzalem’. In de 16e eeuw vestigde zich hier een aanzienlijke Joodse gemeenschap, op de vlucht voor vervolging in andere delen van Italië. De stad bood bescherming, en de Joden speelden eeuwenlang een belangrijke rol in het economische en culturele leven.
De synagoge van Pitigliano, oorspronkelijk gebouwd in 1598, is na restauraties nog steeds te bezoeken. Naast de synagoge ligt het Joods Museum, waar bezoekers meer leren over religieuze gebruiken, het vroegere ghetto en de integratie van de Joodse gemeenschap in de stad. Bijzonder is ook de ondergrondse koosjere bakkerij, die herinneringen oproept aan het dagelijks leven van toen.
Een typisch lokaal product met Joodse wortels is de sfratto dei Goym, een honingkoek gevuld met walnoten en specerijen. De naam verwijst naar de verdrijving (sfratto) die de Joden in de 17e eeuw uit hun huizen trof, maar de koek is tegenwoordig een zoete specialiteit die met trots wordt verkocht in de bakkerijen van Pitigliano.
De fontein en het aquaduct
Het beeld van Pitigliano wordt mede bepaald door het elegante aquaduct, gebouwd in de 16e eeuw onder de Medici. De lange rij bogen lijkt een verlengstuk van de tufsteenrots en draagt bij aan de unieke skyline van de stad.
Niet ver daarvandaan staat de Fontana delle Sette Cannelle, een fontein uit 1545, versierd met leeuwenkoppen en familiewapens. Ooit diende het als belangrijkste waterpunt van de stad, nu is het een geliefd fotomoment.
Wijnkelders en gastronomie in tufsteen
De tufsteenbodem van Pitigliano is niet alleen de basis van de stad, maar ook van de wijnproductie. Veel huizen hebben diepe kelders die ooit door de Etrusken zijn uitgegraven en later werden gebruikt om wijn te bewaren. Vandaag de dag zijn deze kelders vaak omgebouwd tot sfeervolle wijnbars waar bezoekers lokale wijnen kunnen proeven, zoals de Bianco di Pitigliano DOC, een frisse witte wijn die uitstekend past bij gerechten uit de Maremma.
De gastronomie van Pitigliano weerspiegelt zowel de Toscaanse traditie als de lokale bijzonderheden. Op de menukaarten prijken gerechten met cinghiale (wild zwijn), stoofpotten en stevige soepen zoals de acquacotta. De Joodse invloed is zichtbaar in gerechten als artisjokken en gefrituurde deegwaren. En natuurlijk mag de sfratto als dessert niet ontbreken.
Wandelen door de Vie Cave
Een van de meest indrukwekkende ervaringen in Pitigliano is het verkennen van de Vie Cave. Deze uit tufsteen gehakte paden zijn uniek in de wereld en brengen bezoekers letterlijk in contact met de Etruskische geschiedenis.
Een populaire route voert vanuit Pitigliano richting Sovana, waarbij men onderweg Etruskische graven en rotssculpturen tegenkomt. Het spel van licht en schaduw in de smalle doorgangen maakt elke wandeling bijzonder. Voor wandelaars zijn stevige schoenen aan te raden, vooral in natte periodes wanneer de paden glad kunnen zijn.
Pitigliano, Sorano en Sovana: het tufsteentrio
Wie Pitigliano bezoekt, mag de omliggende steden Sorano en Sovana niet overslaan. Samen vormen zij het zogeheten tufsteentrio, elk met een eigen karakter.
- Sorano heeft een robuust middeleeuws uiterlijk, gedomineerd door de imposante Fortezza Orsini.
- Sovana is kleiner en rustiger, beroemd om zijn Romaanse kerk en de Etruskische necropolis in de omgeving.
- Pitigliano zelf combineert levendigheid met geschiedenis en fungeert als het natuurlijke centrum van dit trio.
Een dagtocht langs deze drie steden biedt een compleet beeld van de regio en haar rijke erfgoed.
Praktische tips voor een bezoek
Parkeren in Pitigliano
Het historische centrum is autovrij, wat parkeren buiten de stad noodzakelijk maakt. De grootste parkeerplaatsen bevinden zich aan de zuidkant, bij Piazza Petruccioli, en aan de noordzijde, bij de ingang van de Vie Cave. Van daaruit is het centrum binnen enkele minuten te voet bereikbaar.
Beste reistijd
De lente (april-juni) en de herfst (september-oktober) zijn ideaal voor een bezoek. Het klimaat is mild en de drukte beperkter dan in de zomer. In juli en augustus kan het warm worden en vullen de smalle straatjes zich met toeristen.
Bereikbaarheid
Pitigliano ligt enigszins afgelegen, op ongeveer anderhalf uur rijden van zowel Siena als Grosseto. Een auto is daarom de meest praktische manier om de stad en de omliggende dorpen te bereiken.
FAQ over Pitigliano
- Is Pitigliano de moeite waard om te bezoeken?
Ja, Pitigliano is een van de meest bijzondere steden in Toscane, dankzij de tufsteenarchitectuur, de Joodse geschiedenis en de nabijheid van de Vie Cave. - Wat zijn de belangrijkste bezienswaardigheden van Pitigliano?
De Duomo, het Palazzo Orsini, de synagoge en het aquaduct behoren tot de hoogtepunten. Daarnaast zijn de Vie Cave een unieke ervaring. - Waar kun je het beste parkeren in Pitigliano?
Aan de randen van het centrum, onder andere bij Piazza Petruccioli en de parkeerplaatsen bij de noordelijke toegangsweg. - Wat is de ‘sfratto’ van Pitigliano?
Een traditionele honingkoek gevuld met walnoten en specerijen, verbonden aan de Joodse geschiedenis van de stad. - Welke andere steden zijn de moeite waard in de omgeving?
Sorano en Sovana vormen samen met Pitigliano het tufsteentrio en zijn gemakkelijk in een dag te combineren.
0 reacties op “Pitigliano: de stad van tufsteen en tradities”