Friuli-Venezia Giulia is een regio gelegen in het noordoostelijke deel van Italië, waar Latijnse-, Slavische- en Germaanse culturen samenkomen. Het waren onder andere Hemingway, Rilke en Joyce die hier hebben gewoond, maar toch is het voor veel mensen een onbekende streek. Wij nemen je mee op reis door de provincie Pordenone, gelegen in het meest westelijk deel van de regio, ingesloten door de Alpen en begrensd door de rivieren Tagliamento en Livenza.
Cordovado
We wandelen over de slotgracht het piepkleine dorpje Cordovado binnen. De stenen brug en karakteristieke poorttorens zijn nog steeds aanwezig. Het middeleeuws dorpje bestaat slechts uit een kasseien straatje, een kasteel, een paar huizen en de oude parochiekerk van St. Andrew. De monumenten zijn door de eeuwen heen goed bewaard gebleven en Cordovado staat niet voor niets op de lijst van de ‘Borghi più belli d’Italia’. Iets verderop ligt het elegante middeleeuwse dorp San Vito al Tagliamento met een rijk beschilderd kasteel. Het centrale plein wordt omzoomd door prachtige palazzi, een kathedraal en enkele gezellige bars.
Pordenone
Het was de rivier Noncello die eeuwenlang bevaarbaar was en daardoor een belangrijke bedrage leverde aan de economische ontwikkeling van Pordenone. De provinciehoofdstad is nog steeds verbonden met zijn verleden, zoals blijkt uit de historische monumenten van het centro storico.
Onze stadswandeling gaat kriskras door het centrum. Een van de mooiste straten is Corso Vittorio Emanuele II, geflankeerd door portieken en middeleeuwse huizen die zijn versierd met prachtige fresco’s. Aan het eind van de straat staat het fraaie historische stadhuis en via een zijstraat wandelen we de Vicolo delle Mura di Pordenone op. Hier zijn overblijfselen van de oude stadsmuur te vinden en een pittoresk steegje waar boetieks gevestigd zijn. De wandeling terug naar de auto gaat langs etalages waar de laatste Italiaanse mode uitgestald is en gezellige cafés.
Net buiten Pordenone strekt zich langs de rivier Noncello de Riviera del Pordenone uit. Een fietstocht langs deze rivier brengt je door een groene oase van rust. We laten de prachtige stad achter ons en rijden verder over de laagvlakte van de provincie naar onze volgende bestemming.
Sacile
Wanneer we het dorp Sacile inlopen worden we door het geluid van snelstromend water naar de oevers van de rivier Livenza geleid. Elegante gebouwen en prachtige treurwilgen weerspiegelen in het water. Onze wandeling gaat langs verschillende bruggetjes opgesierd met bloembakken.
Sacile wordt ook wel ‘de tuin van de Serenissima’ genoemd, vanwege de Venetiaanse sfeer, harmonie en architectuur. De rust en schoonheid is op iedere straathoek aanwezig. Op Piazza Duomo, een Venetiaanse piazza, staat een kathedraal, verschillende palazzi en zijn er gezellige terrassen. Sacile met zijn netwerk van bruggetjes en smalle steegjes leiden ons naar prachtige verborgen hoekjes. Het is een heerlijke plek om wat rond te slenteren, het nuttigen van een café of aperitief.
De Friulische Dolomieten
De bergen komen steeds dichterbij. We rijden door de Magredi, de uitlopers van de Friulische Dolomieten, die gekenmerkt wordt door de aanwezigheid van grind en kiezels. Het landschap is door de eeuwen heen nauwelijks veranderd.
De Dolomieten bestaan uit hoge toppen, smalle dalen en na iedere bocht worden we getrakteerd op een nieuw adembenemend landschap. De valleien zijn dunbevolkt en af en toe doorkruizen we een klein dorp.
Vajontdam
Na enkele smalle tunnels passeren we de Vajontdam, waar in de nacht van 9 oktober 1963 een aardverschuiving plaatsvond en meer dan 2000 mensen de dood vonden. Het was de berg Toc, die in de vallei gleed en zo een enorme vloedgolf veroorzaakte die over de rand van de dam sloeg. Enkele dorpen werden binnen een korte tijd weggevaagd en bedekt onder een dikke laag modder. De dam is sindsdien niet meer in werking en tegenwoordig kun je er een rondleiding maken.
Wij parkeerden de auto op de parkeerplaats van het herdenkingsmonument en aten wat bij een snackauto om vervolgens een indruk op te doen van wat hier meer dan een halve eeuw geleden heeft plaats gevonden. De ‘vloedgolf’ was ongeveer honderd meter hoog en daardoor werden de dorpen Erto en Casso net niet getroffen.
Erto e Casso
De bergdorpen Erto e Casso zijn gebouwd op de helling van de Vajontvallei en liggen tegenover de helling van de Monte Toc, waar de aardverschuiving heeft plaatsgevonden. Deze dorpen liggen in het ruige mooie landschap van de Dolomieten. Langs smal geplaveide straatjes staan hoge stenen huizen, opgetrokken uit lokale steen met een typisch rosé achtige kleur. Enkele huizen zijn gerestaureerd, maar de meeste zijn verlaten. We verdwalen in de stille steegjes en genieten van enkele prachtige bergpanorama’s.
We vervolgen onze route dwars door de Friulische Dolomieten, passeren de Cellinavallei en volgen de weg die voor een groot gedeelte langs de rivier Cellina loopt. Het is aangenaam warm en op vele plaatsen liggen mensen langs de rivierbedding te zonnen. Het ziet er aanlokkelijk uit om ook wat verkoeling te zoeken, maar wij rijden door om een stop te maken bij een prachtig bergmeer.
Lago di Barcis
Lago di Barcis is een kunstmatig meer dat in 1954 werd aangelegd. Het ligt 402 meter boven zeespiegel en in het hart van Valcellina. We wandelen over de promenade naar het fraaie dorp Barcis. Het is niet alleen de prachtige felgroene kleur van het meer, maar ook de omringende bergen die de omgeving betoverd maakt.
Het meer van Barcis trekt watersportliefhebbers, want men kan er zeilen, surfen, kanoën, kajakken, duiken en sportvissen. In de omringende omgeving kan men klimmen, paragliden, mountainbiken en wandelen in het natuurgebied. Met een beetje geluk kom je oog in oog te staan met een gemz, hert, das, vos, eekhoorn of een steenarend.
Voor degene die meer van de natuurlijke schoonheid wil genieten brengt een bezoek aan Forra del Cellina. In dit natuurreservaat kun je in een kloof het indrukwekkende fenomeen van riviererosie aanschouwen. Het kristalheldere water dat eeuwenlang langs kalkstenen rotsen heeft gestroomd, heeft werkelijk spectaculaire vormen gecreëerd.
Spilimbergo
We laten de indrukwekkende bergen achter ons en rijden de laagvlakte op. Aan de rivier Tagliamento ligt het prachtige kunststadje Spilimbergo, ook wel bekend als de ‘stad van de mozaïeken’ dankzij de Mozaïekschool van Friuli. We wandelen door de Porte di Spilimbergo, waarvan de gevel is versierd met de Venetiaanse leeuw.
Het centro storico heeft zijn oorspronkelijk middeleeuwse structuur behouden en langs de hoofdstraat Corso Roma staan prachtig onderhouden herenhuizen uit de 16e en 18e eeuw te schitteren in de zon. Opvallend zijn de mooie fresco’s op de diverse gevels. Pronkstukken zijn Palazzo Cisternino en Palazzo Marsoni Asquini met schilderingen van scénes uit het leven van Hercules.
Verderop vanaf een plein, is via een loopbrug over een oude slotgracht het kasteel van Spilimbergo te bezichtigen. Het werd gebouwd in de 12e eeuw, in 1511 verwoest door een brand en vervolgens weer herbouwd.
Het rustige stadje met diverse bars en goede restaurants is een aangename plaats om de lokale keuken van de provincie te proeven. Ingrediënten uit de bergen en van de vlaktes ontmoeten elkaar in diverse heerlijke gerechten. Risotto ’s, gnocchi, groente- en broodsoep zijn er om de smaakpupillen te prikkelen. Rookworsten, de kaas Montasio, frico (gebakken kaas), polenta en zachte romige pasta’s staan allemaal op het menu.
Valvasone
Een aantal kilometers verderop, ook gelegen aan de rivier Tagliamento, ligt een ander charmant dorp. Valvasone staat op de lijst van de mooiste dorpen van Italië en het middeleeuws centrum huisvest fraaie palazzi uit de 14e en 17e eeuw. Het pronkstuk van het dorp is het kasteel dat wordt omringd door een gracht en oude stadsmuren. Een wandeling door het pittoreske plaatsje is snel gemaakt. We sluiten onze tocht af bij de oude watermolen uit de 15e eeuw die nog steeds ronddraait en kijken terug op een fascinerende reis door de provincie Pordenone.
Wie op zoek is naar souvenirwinkels en grote steden met beroemde bezienswaardigheden kan beter kiezen voor een andere regio dan Friuli-Venezia Giulia. Maar diegene die op zoek is naar verborgen parels in een prachtig afwisselende omgeving zal zich als een vis in het water voelen in de provincie Pordenone. Opmerkelijk is de diversiteit van het landschap, maar ook van de stadjes en dorpen gevuld met historische kunstschatten, waar Italiaanse en Oostenrijkse invloeden terug te vinden zijn in architectuur en de overheerlijke lokale keuken.
0 reacties op “Cultureel avontuur in de provincie Pordenone”