Blauweregen in Venetië staat in bloei

Dat Venetië een van de mooiste steden ter wereld is, hoeft niemand je te vertellen. Dankzij een labyrint van straatjes, kanalen en bruggetjes is het een van de gemakkelijkste steden om in te verdwalen. De stad zelf is één monument te noemen. In Venetië is alles anders dan in de rest van de wereld. Waar je ook kijkt, waar je ook bent, het hele jaar door is Venetië uniek en adembenemend mooi. Maar wie de stad in het voorjaar bezoekt krijgt een extra traktatie, want dan staat il glicine in volle bloei. We hebben het over de blauweregen in Venetië.

Lentespektakel

Prachtige trossen paarse bloemen vallen over hekken, veranda’s en balkons. Het is niet alleen Venetië die van deze plant houdt, ook wij zijn er bijzonder door gecharmeerd. Vele jaren op rij wandelden we door de stad om dit lentespektakel te aanschouwen. Lang ermee wachten is er niet bij, want de bloei is van korte duur. Het blauweregenseizoen begint ongeveer in de laatste anderhalve week van april en duurt tot in de eerste dagen van mei.

Overleven op moeilijke plaatsen

Verspreid in de verschillende sestieri, oftewel wijken, zijn deze weelderige bloemen te spotten. Omdat de plant niet veel ruimte nodig heeft om te groeien en het kan overleven op moeilijke plaatsen, is het een positieve bijkomstigheid voor de Venetianen. Het is namelijk een uitdaging om hier te tuinieren, zelfs als je een tuin bezit. Je weet namelijk nooit precies hoe de relatief dunne grondbodem is samengesteld of wat eronder verstopt ligt.

Oorsprong van de blauweregen in Venetië

Blauweregen of in het Italiaans glicine, komt oorspronkelijk uit Azië. Het verhaal gaat dat de allereerste blauweregen door de Engelse kapitein Welbank naar Europa is gehaald. Samen met een Chinese handelaar zat hij onder een pergola bedekt met bloeiende blauweregen te eten. Betoverd door de schoonheid nam hij wat zaden mee naar Engeland. Drie jaar later in 1819 bloeide de eerste planten en al snel verspreide deze zich naar vele tuinen in Europa. In 1840 werden de eerste in Italië geïntroduceerd.

Favoriete plek

Waarschijnlijk heeft iedere Venetiaan zijn favoriete plek om de geurige paarse bloemen te spotten. In ons geval zijn dat de wijken Dorsoduro, Santa Croce en San Polo. Met name in de eerstgenoemde wijk vind je een grote diversiteit van de gedraaide takken met hun paarse trossen en groene bladeren.

Calli, rami, campo en corte

Draperend over muurtjes sieren de paarse bloemen de zogenoemde ‘calli’, oftewel straatjes. Deze calli kunnen doodlopend zijn en worden dan ‘rami’ genoemd. Waarschijnlijk eindigt het straatje bij een huis of een ‘campo’, wat veld betekent. Eeuwen geleden waren de campi, zoals de term suggereert, bedekt met gras en werden ze gebruikt voor de teelt. Schapen en paarden graasden tussen boomgaarden en fruitbomen. Tegenwoordig zijn ze geplaveid en net als toen is een campo een open ruimte, omgeven door huizen, waar de lokale bevolking elkaar ontmoet.

Aan bijna iedere campo staat wel een kerk en is er een waterput aanwezig. De campi danken hun naam vaak aan de kerk, een ambacht die er werd verricht of een belangrijke familie die er heeft gewoond. Een kleine campo wordt ‘campiello’ genoemd, vaak niet meer dan een verbreding van een calle. Nog kleiner dan de campiello is de ‘corte’, binnenplaats. Deze ruimte was niet meer dan een verlengstuk van het huis. Helaas wonen er steeds minder mensen in de stad, waardoor het bijna uniek is om tegenwoordig nog kinderen te zien spelen op een van de vele campi.

Recepten teruggevonden in kookboeken

April is de eerste maand van het bloeiseizoen en de lentebloesems werden voor diverse doeleinden gebruikt. Denk aan het op smaak brengen van gerechten, parfums, natuurlijke remedies of ze werden verkocht aan bijvoorbeeld kloosters. Zij gebruikten ze voor allerlei doeleinden. In oude Italiaanse kookboeken uit de 19^e eeuw zijn recepten teruggevonden waar vers geoogste of gedroogde bloesems worden gebruikt als ingrediënt. Zo werd er siroop gemaakt en glicine fritto, gebakken blauwenregenbloesems op smaak gebracht met citroenbloesemhoning en vanillesuiker. Er zijn veel soorten blauweregen en of de soort die in Venetië eetbaar is blijft voor ons nog een raadsel. Eetbaar of niet, ze vormen een kleurrijk onderdeel van de stad.

April

De zoete geur van bloesem vult de pleintjes en straatjes. In een late namiddag, wanneer de warme zonnestralen van april ons opwarmen, doorkruizen we de drie eerdergenoemde sestieri. De weelderige blauweregen is niet te missen. Op sommige plaatsen lijkt het wel een waterval van paarse bloemen. In alle mogelijke richtingen gedraaid, groeien ze over muurtjes en sieren ze gevels en balkons.

Uren wandelen we en keer op keer ontdekken we weer nieuwe straatje en verlaten pleintjes. Onderweg drinken we een aperitief zittend op een terras terwijl we het bruisende Venetiaanse leven opsnuiven. Net als altijd proberen we zoveel mogelijk de drukke pleinen te omzeilen en de rustige straatjes in te slaan. Zelfs in deze drukstbezochte stad ter wereld is dat, wonderbaarlijk, niet zo moeilijk.

Dorsoduro

Dorsoduro staat bekend om zijn kunstzinnige sfeer en de vele studenten. De prachtige palazzi en campi zijn fotogeniek en de wijk is bezaaid met galeries, bars en restaurants. Dorsoduro strekt zich uit tot Punta della Dogana met prachtige uitzichten op onder andere de levensader Canal Grande. De bekendste musea van de wijk zijn Gallerie dell’Accademia en Peggy Guggenheim.

Santa Croce

Santa Croce heeft twee gezichten. Enerzijds typisch Venetiaans met grachten, smalle straatjes en palazzi, anderzijds bezit het weelderige architectuur waaronder Byzantijnse monumenten.

San Polo

San Polo is een van de oudste buurten en bekend vanwege de Rialtobrug en Rialtomarkt. De wijk heeft een grote variëteit aan bàcari waar je de heerlijke cicchetti kunt proeven. Deze typisch Venetiaanse bars met hun kleine snacks vormen een belangrijk onderdeel van het Venetiaanse leven. Meestal liggen ze wat verstopt in de kleine straatjes. Hier komt men samen voor een hapje, drankje en een praatje.

Eind juni en half september

Wie er geen genoeg van kan krijgen om te wandelen tussen bloeiende paarse trossen bloemen, kan eind juni en half september nog een keer genieten. De blauweregen bloeit dan weer en hangt dan sierlijk als een natuurlijke lijst om ramen en aan gevels. Het is slechts een enkel ingrediënt dat Venetië zo bijzonder en speciaal maakt.