Een UNESCO reis door Veneto

De buitengewone schoonheid van Veneto heeft een grote aantrekkingskracht op zowel de Italianen zelf als op de buitenlandse bezoekers. De Noord-Italiaanse regio biedt een verscheidenheid aan landschappen, kunststeden en culinaire tradities die maar met weinig andere Italiaanse regio’s is te vergelijken. Gedurende een lange en rijke geschiedenis hebben zich tussen de zee en de grillige Dolomieten zich enkele schitterende kunststeden ontwikkeld die wereldberoemd zijn geworden. Venetië is het bekendst, maar Verona, Padua en Vicenza zijn absoluut ook geliefd.

Wij maakten een onvergetelijke reis van oost naar west, van het Gardameer naar de kust en bezochten maar liefst acht UNESCO sites die de regio Veneto rijk is.

Peschiera del Garda

We starten onze Venetiaanse UNESCO reis aan de zuidkant van het grootste meer van Italië, het Gardameer. Om precies te zijn in Peschiera del Garda, een eigenaardig stervormig ommuurde stad. In de oudheid had Peschiera al een belangrijke strategische functie waardoor het herhaaldelijke keren werd veroverd. Van de Byzantijnen tot Napoleon tot de Oostenrijkers, ze hebben hier allemaal geheerst.

Vanwege het strategisch belang werd tussen de 16^e en 17^e eeuw door de Venetiaanse Republiek een ingenieus verdedigingssysteem gebouwd. De muren werden voorzien van wallen en bastions en moesten aanvallen tegengaan van andere Europese mogendheden. Het resultaat was een onneembare vesting. De uitzonderlijke waarde van het militaire walsysteem wordt sinds 2017 door UNESCO erkend.

Langs de muren van het fort bieden poorten toegang tot het historisch centrum. Een belangrijk historisch gebouw is Palazzina del Comando, een elegant neoklassiek gebouw. We wandelen door de het kleine centrum met zijn karakteristieke straatjes. Vanaf de kade hebben we een adembenemend uitzicht over het diepblauwe meer vergezeld met een verrassend mild klimaat. Historische dorpjes baden in het zonlicht en liggen ingeklemd tussen het blauwe meer, steile bergen en groene vlaktes. Vanuit Peschiera is het mogelijk om prachtige dagtochten te maken en andere mooie plekken te bezoeken. Sirmione, maar ook Bardolino, Garda en Lazise liggen binnen handbereik. Geliefd zijn de stranden die zomers veel toeristen trekken.

We laten het kleurrijke Peschiera del Garda achter ons en rijden door naar een van de meest romantische steden van Italië, Verona, een stad die onlosmakelijk is verbonden met die van Romeo en Julia.

Verona

De stad Verona was een grote inspiratiebron van Shakespeare voor het beroemde toneelstuk Romeo en Julia. Toeristen weten de binnenplaats van het huis met balkon van Julia te vinden, maar het historisch hart heeft veel meer te bieden.

Sinds de Romeinen lag Verona al op een strategische plaats tussen Italië en Europa. De erfenis van de Romeinse overheersing komt vooral tot uiting in het meest symbolische gebouw van Verona, de Arena. Het is een van de best bewaarde amfitheaters ter wereld. Tegenwoordig wordt het theater gebruikt als ‘tempel’ van de Italiaanse opera en andere belangrijke artistieke evenementen.

De charme van Verona komt het beste tot zijn recht wanneer je een wandeling maakt door de historische straatjes en over de prachtige pleinen. De achtergrond van het amfitheater is Piazza Bra en niet ver ervandaan het schitterende Piazza dei Signori. Aan Piazza delle Erbe, het oude Forum uit de Romeinse tijd, staan de meest prestigieuze historische gebouwen van de stad en vormt al eeuwenlang een van de belangrijkste plaatsen voor het lokale leven. Een van de belangrijkste kerken is de Basilica di San Zeno.

In Verona ‘vliegt’ de tijd aan je voorbij en heeft het historisch centrum sinds het jaar 2000 de felbegeerde onderscheiding van UNESCO Werelderfgoed opgeleverd. Na een wandeling over de oude brug over de rivier de Adige, de Ponte Pietra, sluiten we ons bezoek af bij het ommuurde Castelvecchio.

Vicenza en de villa’s van Palladio

Niet iedereen weet dat Andrea Palladio de beroemdste Italiaanse architect van de 16^e eeuw was. Hij woonde in Vicenza en verrijkte deze stad met de meest mooie architectuur. Ondanks de erkenning van UNESCO sinds 1996 worden het historisch centrum en de villa’s van Palladio enigszins ondergesneeuwd door steden als Venetië en Verona. Het is misschien wel een van de meest ondergewaardeerde Venetiaanse stad. En… dat is zo jammer, want het is echt een pareltje met artistieke meesterwerken, tuinen, panoramische vergezichten en een levendig centrum. Er zijn maar liefst 23 gebouwen van Palladio te bewonderen.

De glansperiode van Vicenza was in de 16^e eeuw en dankzij Palladio werd de stad getransformeerd in een schitterend stedelijk landschap. Het bekendste gebouw dat hij herbouwde is Basilica Palladina. Ondanks zijn naam is het geen religieus gebouw en wordt ook wel het Palazzo della Ragione genoemd. Het monument kijkt uit op het belangrijkste plein van de stad, Piazza dei Signori. Op het plein nemen we plaats op een van de terrassen en genieten van de indrukwekkende gebouwen.

Net als de schitterende 20 villa’s in de directe omgeving en verspreid door de regio, staat het Palladiaans meesterwerk bekend om zijn klassieke elegante bouwstijl harmonieus vermengd met antieke elementen. Zijn voorliefde en kennis voor het antieke Rome zijn doorslaggevend geweest in al zijn werken.

De bekendste bezienswaardigheid is Palladio’s Teatro Olimpico. Zijn bedoeling was om van zijn laatste meesterwerk een replica te bouwen van een Grieks en Romeins openluchttheater. Zijn bekendste villa is Villa Capra, ook wel ‘La Rotonda’ genoemd. De historische villa’s behoren tot een uniek cultuur- en landschapselement. De elegante gebouwen zijn harmonieus geïntegreerd in het omliggende platteland en lijken zowel op een agrarisch landhuis als op een adellijke residentie.

Paalwoningen van de Veneto

We ruilen het prachtige stedelijke decor van Vicenza in voor een schitterend heuvellandschap. Midden op de Venetiaanse vlakte, ten zuidwesten van de stad Padua, bevinden zich de Euganische heuvels. Deze groene oase van vulkanische oorsprong is een paradijs voor natuurliefhebbers. Op de hellingen groeien eiken- en kastanjebossen, afgewisseld met olijfbomen, wijngaarden en fruitbomen. Hier kun je maar liefst 13 verschillende soorten DOC-wijnen proeven.

Een van de mooiste dorpen is Arquà Petrarca met in het Laghetto della Costa een unieke archeologische vindplaats, namelijk een van de drie paalwoningen die Veneto rijk is. Sinds juni 2012 worden de paalwoningen beschermd door UNESCO. In totaal herbergt Italië 19 van deze woningen van de ruim 100 in Europa. Zo zijn er in Zwitserland maar liefst 56 van deze archeologische plaatsen. Vanwege hun bijzondere goede conditie kunnen historici nauwkeurig analyseren en bestuderen hoe de oudste boerengemeenschap van Europa, meer dan 4000 jaar geleden, heeft geleefd. Andere paalwoningen in Veneto zijn gevonden nabij Peschiera del Garda en in Tombola. In Lombardije, Trentino-Alto Adige, Friuli-Venezia Giulia en Piemonte zijn andere te bezichtigen.

De botanische tuin van Padua

De groene Euganische heuvels vormen de grote ‘achtertuin’ van de stad Padua, onze volgende bestemming. Het historisch centrum herbergt prachtige kerken en waardevolle fresco’s zoals die van Giotto in de Scrovegni-kapel en interessante uitzichten langs de oevers van de Bacchiglione. Een wandeling door de geplaveide straatjes en over de mooie piazza’s is een reis door de tijd. Bijzonder fraai is de enorme piazza Prato della Valle en de enorme basiliek.

Deze dynamische universiteitsstad huisvest nog iets anders van grote historische waarde, namelijk de botanische tuin van de universiteit en staat sinds 1997 op de UNESCO-Werelderfgoedlijst. Het is de oudste botanische tuin van Europa waar je je kunt vergapen aan tal van planten en bomen die honderden jaren oud zijn. De tuin werd in 1545 opgericht op het terrein van benedictijner monniken om er geneeskundige kruiden te ontleden en te cultiveren. Sinds de oprichting is het uiterlijk onveranderd gebleven. Wel is er een glazen gebouw aan toegevoegd met meer dan 6000 soorten planten van over de hele wereld.

Na een wandeling door dit kleine groene universum rijden we verder en laten Padua achter ons. Vanuit Padua begint de zogenaamde Riviera del Brenta, een route langs een aangelegd kanaal dat de universiteitsstad met Venetië verbindt. Mooi wordt de tocht vanaf Stra, wanneer de ene historische villa na de andere staat de pronken in het Italiaanse zonlicht. De elegante villa’s werden gebouwd tussen de 15^e en 18^e eeuw waarvan er enkele door de briljante architect Andrea Palladio zijn ontworpen. De meest opmerkelijke zijn Villa Pisani, Villa Foscarini Rossi en Villa di Foscari.  

Venetië en zijn lagune

Gesticht op modderige gronden in het midden van de lagune werd Venetië, bekend als de Serenissima, gesticht en groeide uit tot een van de belangrijkste steden van Europa. De schoonheid van 118 eilanden vormen het historisch hart van de stad. Kerken en palazzo’s rusten op miljoenen houten palen langs meer dan 150 kanalen met ruim 400 bruggen.

Deze unieke stad is met geen andere in de wereld te vergelijken. Om authentiek Venetië te ontdekken verlaat je de gebaande paden en verdwaal je in de smalle straatjes om de unieke sfeer in te ademen. Een vaartocht over de Canal Grande is een must en stelt je in staat om op een fantastische manier deze ongeëvenaarde stad te bewonderen. Naast de vele monumenten en schitterende pleinen zijn er tal van musea te bezichtigen.

Minder vaak reist men door naar de lagune dat samen met Venetië sinds 1987 op de UNESCO-lijst staat. Kwelders, moerassen en rietvelden wisselen zich af in dit kwetsbare ecosysteem. Een glimp kan opgevangen worden door op een vaporetto te stappen en een bezoek te brengen aan Murano, Burano en/of Torcello.

Voor degene die langer verblijven en naast de drijvende stad en de eilanden even op adem willen komen, zijn de omringden zandstranden misschien een goed idee. Je kunt genieten van zon, zee en strand op het eiland Lido of langs de Adriatische Zee bij Cavalino of Lido di Jesolo. Vanaf hier is de volgende bestemming in handbereik, want op een uur rijden laten we ons onderdompelen in de groene oase van de Prosecco-heuvels.  

De Prosecco-heuvels

Tussen de wijndorpen Conegliano en Valdobbiadene strekt zich een onvergetelijk mooi heuvellandschap uit waar de mousserende DOCG-wijn van witte druiven de hoofdrol speelt. Hier vloeit schoonheid en smaak harmonieus samen. We hebben in deze schilderachtige streek al heel wat kilometers afgelegd.

Tussen de wijnranken liggen schitterende dorpen en gehuchten waarvan Cison di Valmarino een hoogtepunt is. De streek is gemakkelijk te verkennen. Volg de Strada del Prosecco, de oudste wijnroute van Italië, of betreed het uitgebreide netwerk van wandel- en fietspaden. Bewonder karakteristieke villa’s, oude abdijen, kerken en kastelen die tussen de wijngaarden verstopt liggen.

Eeuwenlang is het gebied door de mens gevormd en aangepast waardoor een bijzonder dambordlandschap is ontstaan. Maak een stop bij een wijnhuis of bij een van de vele uitstekende restaurants en proef de meest geliefde en beroemde wijnen van Italië in combinatie met een lokale kaas, wat vleeswaren of een uitgebreid diner. De geuren en kleuren van de Prosecco-heuvels zijn sinds 2019 erkend door UNESCO.

Dolomieten van de Veneto

We sluiten onze trip af in een gebied dat 142.000 hectare groot is. We hebben het over de Dolomieten waarvan men zegt dat het een van de mooiste berglandschappen ter wereld is. Eigenlijk zijn het negen bergmassieven die worden onderbroken door valleien en rivieren. Dit is het domein voor avonturiers en liefhebbers voor het buitenleven. De keuze voor een goede bergbestemming is enorm groot. De Dolomiti d’Ampezzo en het Parco delle Dolomiti Bellunesi zijn twee bekende natuurparken met een uitgebreid netwerk aan paden in een ongerept berglandschap.

We rijden langs charmante bergdorpen met mooie balkons vol bloemenpracht. We passeren beekjes, dichte bossen, alpenweide en majestueuze bergtoppen. Een onvergetelijk natuurspektakel is te bewonderen tijdens zonsondergang wanneer de bleke bergen een roze gloed krijgen. Dit fenomeen wordt ook wel in het dialect ‘enrosadira’ genoemd wat letterlijk ‘roze’ betekent. De ruige natuur is werkelijk wonderschoon en sinds juni 2009 heeft UNESCO de Dolomieten op de Werelderfgoedlijst geplaatst.

Wij zetten koers naar de ‘koningin van de Dolomieten’ oftewel Cortina d’Ampezzo. Het bergstadje ligt in een spectaculaire groene vallei en wordt omringd door een krans van imposante bergen waarvan sommige meer dan 3000 meter hoog zijn. Cortina staat synoniem voor skiën, maar zomers kun je er ook fantastisch wandelen of mountainbiken.

Vanuit het hart van de Dolomieten kijken we terug op een fascinerende reis langs maar liefst acht UNESCO sites die de regio Veneto rijk is. Deze trip stelt je in staat om kennis te maken met deze buitengewone gevarieerde regio.