Een autoroute van Rieti naar Narni

Gelegen in Midden-Italië ligt de regio Lazio. Een regio met een lange geschiedenis met Rome als middelpunt en waar oude volkeren ooit floreerden. Duizenden jaren had dit gebied de Latijnse naam Latium, waar lang geleden Romulus en Remus werden geboren, en waren het de Etrusken en Sabijnen die hier leefden. Wij maakten een schitterende autoroute van Rieti naar Narni.

We betreden het land van de Sabijnen, ten noordoosten van Rome, dat zich uitstrekt tot in de Apennijnen. Voor de Romeinen werd dit gebied bezet door oorlogszuchtige stammen. De Sabijnen werden uiteindelijk verslagen in 295 v.Chr. De route gaat door het bergachtige landschap van Rieti met een mengeling van vlaktes en heuvels. We passeren het prachtige Piediluco en de watervallen bij Marmore. Onze eindbestemming is de oude Romeinse nederzetting Narni.

Rieti

Vanwege de centrale ligging wordt Rieti ook ombelico d’Italia (letterlijk: navel) genoemd. Rieti was een van de grootste nederzettingen van de Sabijnen. Het gebied rond de stad is een land van mythen, waar zich volgens de Romeinen waarzeggende sibillen en allerlei mythische schepsels ophielden. Tegenwoordig is het er voor de moderne Romein ten oosten van Rieti, in de bergen rondom Terminillo, een vakantiegebied.

We staan op de Piazza San Rufo wat gezien wordt als het geografisch centrum van Italië. Vanuit hier ontdekten we de levendige provinciehoofdstad dat door middeleeuwse muren wordt omringd. De stad is bezaaid met paleizen en historische gebouwen. Er hangt een ontspannen sfeer op straat en we doorkruizen smalle lange straten.

Het bruisend centrum is rondom Piazza Vittorio Emanuele met winkels, cafès en een prachtige fontein, Fontana dei Delfini. Ooit was dit het oude Romeinse forum. Je vindt hier het Palazzo Comunale uit de 13^de eeuw dat het gemeentelijk museum herbergt. De Duomo werd ingewijd in 1225 en bevat beelden, fresco’s en andere kunstwerken die het bezichtigen waard zijn.

Rieti staat bekend om zijn gerechten uit de heuvels en bergen met stevige stoofschotels en vleesgerechten. Aardappelen, paddenstoelen, truffels en wilde bessen zijn ingrediënten die gebruikt worden in de regionale keuken, net als de zelfgemaakte Pecorinokaas en worsten. Het nabijgelegen stadje Amatrice, ook wel bekend als Citta degli Spaghetti, is beroemd vanwege Spaghetti all’Amatriciana. In de Colli della Sabina worden rode en witte DOC-wijnen geproduceerd.

Na een cafè met een plaatselijke dolce laten we het bruisende Rieti achter ons. We rijden door een schilderachtig landschap met veel slaperige dorpjes, landkastelen, oude kloosters en natuurlijke schoonheid. Archeologische vindplaatsen liggen verspreid over de hele provincie. De weg slingert zich langs boerderijen over de uitgestrekte vlakte en langzaam komen de bergen dichterbij.

Labro

Hooggelegen in de bergen ligt een verrassende ontdekking op ons te wachten. Ver buiten de gebaande paden stuiten we op het uiterst charmant gerestaureerde stadje Labro. Deze parel ligt hooggelegen op een benijdenswaardige positie en houdt al eeuwenlang de wacht over de weg eronder. Wanneer we door de stadspoort naar het hart van Labro wandelen, lijkt hier de tijd wel eeuwenlang stil te hebben gestaan. Het centro storico bestaat uit oude middeleeuwse huizen, geplaveide straatjes en trappen. De setting doet sprookjesachtig aan, hoewel het een nogal bewogen geschiedenis kent.

Het kasteel van Labro maakt deel uit van een groep versterkte nederzettingen, gevestigd op initiatief van lokale heren tussen de 10^e en 11^e eeuw, op de zuidwestelijke helling van het Reatini-gebergte. Het was de familie Nobili die de scepter over de regio en het kasteel zwaaide. Labro dateert uit de 14^e eeuw, toen het kasteel te groot en moeilijk te verdedigen werd. De 40 huizen werden herbouwd en op elkaar geplaatst om het fort te versterken. Er wordt geschat dat er ongeveer 200 mensen woonden. In de 15^e eeuw veranderde de familie Vitelleschi het kasteel in een prachtig paleis in barokstijl, dat een aantal keer werd gerenoveerd en gerestaureerd.

Na de Tweede Wereldoorlog dreigde Labro door de bewoners volledig te worden verlaten. Op zoek naar een beter leven trokken de bewoners naar stedelijk gebied of zochten hun geluk overzee. De redding van het dorp is te wijten aan Giovanna Nobili Vitelleschi Vercuicce Aimee en haar Belgische man. Tijdens een reis door Italië en een zoektocht naar hun herkomst werd het echtpaar verliefd genoeg op het schattige Labro om er een aantal huizen te restaureren. De zorg voor details en het gebruik van originele materialen geeft dit dorp een authentieke en magische sfeer.

Vanaf een prachtig punt aan de rand van het centro storico zien we onze volgende bestemming liggen, Piediluco.

Piediluco

Piediluco is een klein middeleeuws dorp met uitzicht op het meer met dezelfde naam. Het pittoreske vissersdorp bestaat maar uit twee straten en wordt opgefleurd door vrolijk gekleurde gevels van huizen. Archeologische opgravingen vertellen ons dat het plaatsje is ontstaan in de late bronstijd. Later werd het veroverd door de Sabijnen en daarna door de Romeinen. Tussen de 18^e en het einde van 1900 werd Piediluco beroemd dankzij de Grand Tour.

Het plaatsje werd vaak bezocht in combinatie met de watervallen van Marmore. Nog steeds wordt het ‘kustplaatsje’ bezocht om te relaxen. Men kan er watersporten, vissen, zwemmen, fietsen en natuurlijk prachtige wandelingen maken langs de oevers van het meer. Terwijl de laatste zonnestralen weerkaatsen op het kabbelende water vervolgen we onze weg naar een volgend spektakel.

Cascata delle Marmore

De geschiedenis bevat talloze voorbeelden die bewijzen hoe sterk de wilskracht van mensen is. De Cascata delle Marmore is daar een voorbeeld van. Het is namelijk een door mens gemaakte waterval die werd gecreëerd in de hoogtijdagen van het Romeinse Rijk. Het is de Romeinse consul Manlius Curius Dentatus die meer dan 2000 jaar geleden deze waterval liet aanleggen. Met een hoogte van meer dan 165 meter is het de hoogste kunstmatige waterval van Europa.

Aanvankelijk werd de waterval gebouwd met als doel de dreiging van de dodelijke malaria te verminderen. De bouw begon in 271 v.Chr. Een kanaal werd gegraven om in drie aparte fasen water van de rivier de Velino af te laten vloeien naar de rivier de Nera. Tegenwoordig wordt de waterkracht omgezet in elektriciteit. De watervallen worden tweemaal daags aan- en uitgezet. Een steil pad naar beneden biedt een prachtig uitzicht op het geweld dat naar beneden stort.

Narni

In de verte aan de voet van de Umbrische Apennijnen zien we onze eindbestemming liggen, Narni. Deze stad van bijna 2700 jaar oud is van de 3^e eeuw v.Chr. tot de 19^e eeuw na Chr. bekend onder de naam Narnia. Vanwege een strategisch en dominante positie speelde deze Romeinse kolonie een belangrijke rol in de Romeinse en Middeleeuwse tijd. In 1870, als gevolg van het einde van de pauselijke staten, werd de naam Narnia veranderd. Latijn zou nooit meer als officiële taal worden gebruikt, dus kreeg het de naam Narni.

Met zijn monumenten en natuurlijke omgeving is Narni altijd een inspiratiebron geweest voor schilders, schrijvers, dichters en fotografen. Echter in de Romeinse tijd was Narni een plek aan de rand van de wereld met daarachter mythische schepsels, vreemde beesten en rare mensen.

Het historisch centrum heeft zijn middeleeuws karakter goed weten te behouden. Bij aankomst worden we verwelkomd door de imposante Porta Ternana met zijn versterkte torens die uitkijken op de vallei. We passeren pleinen, fonteinen en vooral veel smalle steegjes met middeleeuwse huizen. We vervolgen onze weg langs de Romaanse kathedraal San Giovenele. Bij binnenkomst vallen de houten mozaïeken en standbeelden op. Het hart van de stad is Piazza dei Priori met aan de ene kant Palazzo dei Priori en aan de andere kant het imposante stadhuis.

Het ondergrondse Narni is een must om te bezoeken. Bij toeval werd het ontdekt in 1979 door speleologen. Het betreden van het mysterieuze ondergrondse Narni is een sprong terug in de tijd. Tijdens een rondleiding van een uur, krijg je een indruk over de periode van de inquisitie en kom je meer te weten over een Romeins aquaduct.

Wanneer het tijd is om wat te eten, zijn er in elke hoek van de oude stad kleine gezellige restaurants te vinden, waar vaak Umbrische specialiteiten op het menu staan. Wij nemen een aperitief en kijken terug op een afwisselende spannende tocht langs prachtige historische plaatsen in een fascinerend landschap van mythen en legenden.